در نگرش پویا، به پدیدهها و رخدادها در طول زمان نگاه میشود. تحلیل و فکر انسان در امتداد زمان فعال میشود. در نگرش پویا زمان یک بعد مهم و حیاتی در تفکر و تحلیل است. روندها در طی زمان مورد توجه قرار میگیرند. رخدادها در پرتو روندها دیده میشود. رخدادها با وقایع به صورت جزئی از روندها بررسی میشوند. در نگرش پویا به زمان گذشته و تحولات گذشته و ارتباط آن با رخداد مورد نظر در زمان حال توجه میشود. در نگرش پویا، نه تنها تفکر در امتداد زمان از گذشته به حال میآید، بلکه ادامه یافته و حال را به آیندهای که میتواند در پیش باشد متصل میکند.
در نگرش پویا، برعکس نگرش ایستا، وقایع و رخدادها کانون توجه نیستند، بلکه روندهایی مورد توجهاند که رخدادها میتوانند نمودی از آن روندها در مقطع زمانی خاصی باشند.
کتاب «پویاییشناسی سیستمها : دیدگاه سیستمی» اصول تفکر سیستمی و کاربرد عمومی آن را توضیح میدهد. خوانندگان این کتاب بیشتر با اصول تفکر سیستمی و استفاده از آن در تحلیل کیفی مسائل و رویدادهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و مدیریتی آشنا میشوند. کتاب تا آن جایی که ممکن است وارد جنبههای تکنیکی و ریاضی و مدلسازی سیستمها نمیشود.
فصلهای اول تا ششم کتاب بدون استفاده از ریاضی، مفاهیم سیستمی و مبانی نظری پویاییشناسی سیستمها را مطرح میکند. دو فصل آخر این جلد در مورد تبدیل مدلهای پویا به معادلات ریاضی و شبیهسازی آن با کامپیوتر بحث میکند. برای مطالعه دو فصل آخر آشنایی با ریاضیات در حد نوشتن معادلات کافی است. مطالعه آن دو فصل از نظر آشنایی ارتباط ساختار نظامها با رفتار آنها و نیز درک بهتر تعامل عرضه و تقاضا در بازار مفید است.
در جلد بعدی کتاب پویاییشناسی سیستمها جنبههای فنیتر آن ارائه خواهد شد.
فهرست مطالب
فصل اول : نگرش پویا
فصل دوم : نقش مدل در فهم پدیدهها
فصل سوم : دیدگاه سیستمی
فصل چهارم : ساختار سیستم
فصل پنجم : مدل تشریحی و روابط علت و معلولی
فصل ششم : برخی الگوهای ساده
فصل هفتم : نمودارهای جریان و معادلات ریاضی مدل
فصل هشتم : تحلیل عرضه و تقاضا در بازار