مینتزبرگ تمایز آشکاری بین تفکر استراتژیک و مفاهیمی چون برنامهریزی استراتژیک قائل است. به باور وی، برنامهریزی استراتژیک بر تجزیه و تحلیل تمرکز داشته و با فرمولهکردن استراتژیها سروکار دارد. در حالی که تفکر استراتژیک بر ترکیب تاکید دارد و با استفاده از شهود و خلاقیت یک دیدگاه منسجم از سازمان ایجاد میکند. لذا برنامهریزی استراتژیک را میتوان فرایندی دانست که که مدیران ارشد از آن طریق میتوانند «فراتر از بحرانها و فرایندهای مدیریتی روزانه بیندیشند» تا دیدگاهی متفاوت در مورد سازمان و محیط متغیر آن به دست آورند. با توجه به ویژگیهای تفکر استراتژیک و به باور مینتزبرگ، این قابلیت از طریق فرایند یادگیری غیررسمی آموخته میشود. در واقع، استفاده از دانش مبتنی بر تجربه قبلی را اهرم توسعه تفکر استراتژیک میداند. گرچه ادعا میشود که توسعه تفکر استراتژیک در میان مدیران سالها طول میکشد و این اجماع وجود دارد که رسیدن به مقصد یادگیری و توسعه تفکر استراتژیک و بهوبد شایستگیهای رهبری یک قابلیت قابل یادگیری است که از مسیر تجربه امکانپذیر است و مستلزم تکرار چرخه برای بهبود میباشد، اما به اعتقاد نگارنده کتاب، استفاده از برخی ابزارها از قبیل سناریوپردازی یا بازیسازی کسبوکار میتواند به یادگیری این قابلیت (علاوه بر مسیر تجربه) و توسعه آن، چه در محیطهای کسبوکار و چه در محیطهای دانشگاهی، کمک کند.
جهان تغییر کرده است. از زمان بحران مالی، آگاهی فزایندهای در مورد پیچیدگی و و پایداری دنیای کسبوکار در سطح جهان ایجاد شده است. برخی معتقدند که شرایط و پیشبینیناپذیری آن به سرعت تغییر میکند و به منسوخ شدن مدلهای موجود برای مواجهه با پیچیدگی و عدم قطعیت منجر میگردد. برخی وضعیت امروز را محیط "VUCA" مینامند (تلاطم، عدم قطعیت، پیچیدگی، ابهام). اما ابزارها و چارچوبهای مدیریت کاربردی هنوز بدون تغییر مانده است. در حالی که مدیریت کسبوکار به سرعت در حال تغییر است، ابزارها و چارچوبهای کسبوکار عقب ماندهاند. بنابراین نیاز به دانش و کاربرد گستردهتر مفاهیم و چارچوبهای جدید است.
فهرست مطالب
فصل اول : مقدمه و منطق کتاب
فصل دوم : تفکر استراتژیک: چیستی، اصول، ابزارها و الگوها
فصل سوم : سناریوپردازی
فصل چهارم : بازیسازی کسبوکار
فصل پنجم : تفکر استراتژیک در محیط VUCA
فصل ششم : مطالعات موردی
- مطالعه موردی 1 : استراتژی ائتلاف برای شرکتهای هواپیمایی
- مطالعه موردی 2 : ورود به بازار دادههای 3G تلفن همراه
- مطالعه موردی 3 : ترکیب سناریو و بازیسازی برای آژانسهای گردشگری
پیوست : کاربرد بازیها و علوم اعصاب در مسائل سازمانی